De gemiddelde leeftijd voor het krijgen van een eerste kind is al jaren aan het stijgen. Uit recent onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat vooral Nederlanders met tijdelijke arbeidscontracten gemiddeld later met kinderen beginnen dan mensen met een vast contract. Hoe komt dat?

Gemiddeld was een vrouw net na de Tweede Wereldoorlog 26 jaar bij de geboorte van haar eerste kind. Die leeftijd nam tot het begin van de jaren ‘70 af naar ongeveer 24 jaar. Tot de eeuwwisseling steeg de leeftijd weer, tot zo’n 29 jaar. Dat bleef jarenlang zo, tot een aantal jaar geleden. Toen steeg de leeftijd naar 30 en nog steeds schuift het ieder jaar weer een beetje op. Volgens socioloog Daniël van Wijk van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft dat verschillende oorzaken, maar financiële stabiliteit blijkt vooral een bepalende factor te zijn. 

Economische onzekerheid en werk

Volgens Van Wijk leiden niet alleen werkloosheid en een laag inkomen tot uitstel, maar wachten jongvolwassenen die eerdere ervaringen hebben met werkloosheid of een te laag inkomen gemiddeld ook langer met een eerste kind. De afgelopen jaren is de arbeidsmarkt flink veranderd, waardoor jonge mensen vaker te maken hebben met onzeker werk. Tijdelijke contracten, freelance opdrachten en seizoensgebonden werk geven niet dezelfde stabiliteit als een vast contract. Onzekere werksituaties kunnen ervoor zorgen dat mensen aarzelen om aan gezinsplanning te beginnen, omdat ze zich zorgen maken over hun vermogen om de financiële lasten van het opvoeden van een kind te dragen.

Huisvestingskosten

Naast onzeker werk, hebben jonge stellen in Nederland vaak te maken met hoge huisvestingskosten, vooral in stedelijke gebieden. Het vinden van betaalbare huisvesting kan een uitdaging zijn, en sommige stellen besluiten te wachten tot ze een stabiele woonsituatie hebben voordat ze aan kinderen beginnen.

Loopbaanambities

Veel jonge vrouwen streven naar een succesvolle carrière en willen hun professionele doelen bereiken voordat ze aan kinderen beginnen. Het nastreven van onderwijs, carrièreontwikkeling en het opbouwen van een professioneel netwerk kan leiden tot vertraging in het starten van een gezin.

Toegang tot kinderopvang

De beschikbaarheid en betaalbaarheid van kinderopvang is een belangrijke overweging voor paren bij het plannen van een gezin. Onzekere werkschema’s kunnen het moeilijk maken om geschikte kinderopvang te vinden, waardoor koppels mogelijk wachten totdat ze stabielere werkroosters hebben.

Sociale druk en veranderingen in opvattingen

De maatschappij en sociale opvattingen over gezinsplanning zijn ook geëvolueerd. In het verleden was het gebruikelijk om op jonge leeftijd kinderen te krijgen, maar nu wordt er meer nadruk gelegd op persoonlijke en professionele ontwikkeling voordat aan kinderen wordt begonnen.