In de coronatijd is bij veel meer jongeren anorexia nervosa ontstaan dan daarvoor, en ook ontstaat anorexia sinds die tijd in veel gevallen al op veel jongere leeftijd dan voorheen (10 jaar in plaats van 12 jaar). Daarnaast is ook het aantal mensen met boulimia fors toegenomen.

In april 2021, publiceerde Sciensano de resultaten van hun 6^de gezondheidsenquête tijdens de coronacrisis, waarbij ze gebruik maakten van de SCOFF. De SCOFF is een screeninginstrument dat ingezet wordt in de eerste lijn om mensen dierisico lopen op een eetstoornis te identificeren.

Er werd een stijging van 4% gezien van mensen die door de SCOFF werden geïdentificeerd als een risicogroep. Dit kwam naar voren uit de antwoorden van de mensen die ondervraagd waren:

• 8% van de deelnemers gaf aan de laatste maanden 6 kilo te zijn afgevallen
• 17% gaf aan angstig te zijn om geen controle meer te hebben over de hoeveelheden die zij aten
• 3% gaf aan ​braken op te wekken
• 4% gaf aan dat anderen aangaven dat ze te mager waren, terwijl zijzelf de waarneming hadden dik te zijn
• 12% gaf aan dat voedsel hun leven overheerste

In een studie in Engeland (Robinson et al., 2021) waarin 2002 mensen werden geïnterviewd tijdens de eerste lockdown, werden de volgende resultaten gevonden:

• 42% gaf aan nu meer te eten dan voor de lockdown om met gevoelens om te kunnen gaan.
• 26% gaf aan minder te eten dan voor de lockdown om met gevoelens om te kunnen gaan.
• 36% gaf aan het gevoel te hebben minder controle te hebben over eten in vergelijking met voor de lockdown.

Luisteren naar eigen gevoelens en behoeften

De persoon die vatbaar is voor een eetstoornis, heeft van jongs af aan niet geleerd om te luisteren naar de eigen gevoelens en behoeften. Dat komt in de meeste gevallen, omdat ook de ouders dat als kind niet hebben geleerd, en daarom hun kind niet kunnen begeleiden en ondersteunen in wat het voelt, ervaart en emotioneel gezien nodig heeft.

Een mens die niet geleerd heeft om te voelen, heeft geen innerlijk kompas om nieuwe situaties van binnenuit te beoordelen en daarop in te spelen. Vervolgens komt daar de stress-uitlokkende factor van de corona situatie bij: meer isolement en eenzaamheid door de beperkende maatregelen, angst voor ziekte en overlijden van zichzelf of van de naasten, en een grotere onzekerheid wat betreft het toekomstperspectief. Dit kan de uitlokkende factor zijn om bij deze mensen te grijpen naar het houvast van de eetstoornis, of bij mensen die al een eetstoornis hadden, deze te verergeren.

De eetbuien bij mensen met boulimia kunnen een tijdelijk gevoel van troost en verdoving geven, en het goed worden in afvallen en het voldoen aan het slankheidsideaal kan een (schijn)identiteit bieden aan mensen met anorexia en hen het gevoel geven tenminste ergens controle over uit te kunnen oefenen en ergens goed in te zijn.

Negatieve criticus

Ook blijkt dat bij de mensen die in bovengenoemde onderzoeken ondervraagd waren, het lichaamsbeeld verslechterde, omdat zij zich bij de online ontmoetingen tijdens de corona periode vele uren per dag via het scherm met hun eigen beeld geconfronteerd zagen en zich continu bekeken voelden. De negatieve criticus – die bij iemand met een eetprobleem al zo sterk ontwikkeld is – kreeg hierdoor nog meer speelruimte.

Ook werd het door veel mensen die al een eetprobleem hadden als bedreigend ervaren, dat ze veel minder mogelijkheden hadden om te kunnen bewegen, en daardoor minder calorieën konden verbranden.

Uiteindelijk is de eetstoornis slechts een symptoom van een onderliggende honger naar vervulling, die door de corona situatie is uitvergroot.

Modita van Zummeren – ervaringsdeskundige op het gebied van anorexia en boulimia, en tevens twintig jaar ervaren als arts – geeft inzicht in de oorzaken en bevrijding van eetproblemen in haar boek ‘Honger naar Vervulling’. Mocht je haar willen ondersteunen in het winnen van de publieksprijs, waardoor zij dit boek beter kan promoten, dan kun je tot eind februari op haar boek stemmen via de volgende link.