Mensen hebben al snel het gevoel dat het beter gaat in de politiek qua aantal vrouwen, maar dat valt behoorlijk tegen, aldus coach en schrijver Julia Wouters. Er zitten minder vrouwen in de Tweede Kamer dan tien jaar geleden. Zelfs hoe er over de politiek gepraat wordt, is heel masculien. “Wat veel vrouwen lelijk vinden aan de politiek is dat het zo macho is en dat het om macht gaat.”

Toch roept ze in haar boek ‘De zijkant van de macht’ vrouwen op om de politiek in te gaan, zodat er wat kan veranderen. Haar boek is een bevlogen pamflet aan vrouwen om die politieke macht te grijpen, zodat er meer vrouwen mee mogen bepalen en praten. “In mijn boek leg ik uit waarom de politiek er toe doet en waarom het te belangrijk is om aan mannen over te laten.”

Julia is van de generatie die dacht dat het slechts een kwestie van tijd zou zijn voordat vrouwen de mannen zouden inlopen. “Langzaamaan zag ik echter steeds meer vriendinnen die thuis bleven of een parttime baan namen. Dit waren vrouwen waar ik altijd tegenop had gekeken, maar die op een gegeven moment moe waren gestreden.”

Universele patronen

Hierdoor was Julia naar eigen zeggen een beetje boos toen ze in 2017 op Prinsjesdag aan haar boek begon, dat precies één jaar later is uitgebracht. “Ik heb een jaar lang gebruikt om te kijken welke patronen er zich afspelen, waardoor er steeds minder vrouwen in de politiek zitten. Deze patronen gelden echter niet alleen voor de politiek, maar zijn universeel. Ik heb veel reacties gekregen van mensen dat de patronen die ik beschrijf ook gelden voor vrouwen aan de top in bijvoorbeeld bedrijven.”

Vrouwen onderschatten zichzelf, mannen overschatten zichzelf. Vrouwen krijgen het nadeel van de twijfel, mannen het voordeel, aldus Julia. “Daarnaast is er het alledaagse subtiele seksisme over hoe een leider of baas eruit ziet, wat bepaalt hoe wij op vrouwen reageren. Als een vrouw aan het woord is, gaan mensen ontspannen, omdat ze denken dat het toch niet heel belangrijk is wat ze zegt. Alle plaatjes die we hebben van leiders zijn mannen. Daarbij worden vrouwen vaker geïnterrumpeerd, zijn ze korter aan het woord, terwijl we juist denken dat ze langer praten, worden vrouwen al snel als hysterisch gezien als ze hun stem verheffen, of denken we dat ze ongesteld moet worden.”

“Vrouwen doen het op alle vlakken verkeerd”

Als je als vrouw zegt ‘dit is mijn idee’ of ‘laat me even uitspreken’, krijg je het verwijt dat je moeilijk doet, gaan mensen met hun ogen rollen of vinden ze dat je zeurt. “Al deze patronen zijn alom vertegenwoordigd en ondermijnen vrouwen. Vrouwen doen het op alle vlakken verkeerd; of je bent niet ambitieus genoeg of je verwaarloosd je kinderen. Vrouwen in de politiek krijgen vragen hoe ze het toch voor elkaar krijgen, de combinatie werk en gezin. Dat wordt aan mannen nooit gevraagd.”

Politieke partijen moeten volgens Julia er meer werk van maken om vrouwen te benaderen en hen goed te ondersteunen. “Ik coach vrouwen in de politiek. Veel van hen verzuipen, omdat ze de boodschap krijgen dat ze verder hun mond moeten houden. Vrouwen gaan met een inhoudelijke agenda de politiek in en weten wat ze willen. Vervolgens wordt hen via dagelijks seksisme te kennen gegeven dat ze vooral niet moeten denken dat ze het begrijpen, dat ze zich moet aanpassen en het spel mee moet spelen. Het is neerbuigend gedrag, waar zowel mannen als vrouwen aan mee doen. Een vrouw blijft maar in het ontgroeningsproces, waarbij ze zich telkens moet bewijzen dat ze het kan. Ze worden onzeker gemaakt en binnen een week of vijf zijn ze helemaal kwijt wat ze ook alweer kwamen brengen. Als je niet authentiek mag zijn en mag zeggen wat je vindt, dan verlies je je missie uit het oog.”

Ga die politiek in

Welke boodschap wil Julia meegeven met haar boek? “Wat ik geleerd heb, zelfs van partijen die vrouwen emancipatie hoog in het vaandel hebben, is dat je het niet kan overlaten aan de mannen. Als mannen gaan onderhandelen, vinden ze vrouwenkwesties onbelangrijk. De kwestie over de pil, zorgverlof voor mannen, kinderopvang, daaruit merk je dat ze het belangrijk vinden, maar wel veel minder belangrijk dat andere onderwerpen. Vrouwen moeten veel meer vuist gaan maken om vrouwenzaken hoog op de agenda te krijgen. Ga dus die politiek in, want dat is de plek waar veranderingen plaatsvinden.”