Prestatiedrang zet mensen klem
Deze week in het nieuws: 1,3 miljoen werknemers met burn-outklachten. Dat is niet alleen heel vervelend voor de mensen die het betreft, het kost ook nog eens een flinke duit. Werkgevers kost het verzuim inmiddels 2,8 miljard euro, 300 miljoen meer dan het jaar ervoor, zo blijkt uit onderzoek van TNO. En bovendien leidt het tot een almaar stijgende vraag om psychische hulp.
Margot van Brakel is communicatie en organisatieadviseur en werkt voor organisaties in verandering. Terwijl verandering meer dan ooit een thema is, lijkt er steeds minder aandacht te zijn voor de mens. “Toen ik een medewerker hoorde zeggen ‘We sacrifice people for the sake of performance’ was voor mij de maat vol. Die ene zin legt precies het probleem bloot. In ons streven naar prestatie slaan we door. Het zet ons klem.”
Boosheid is een sterke driver
Dit moment was de bekende druppel. “Ik was boos. Heel boos. Mensen maken het verschil. Vanuit die overtuiging doe ik mijn werk. Mijn bedrijf heet niet voor niks EmpoweringPeople. Hoe kan het dat we mensen zien als niets meer dan een middel om iets te bereiken?”
Op zoek naar antwoorden
Hoe zijn we hier gekomen en wat kunnen we daaraan doen?’ Dat waren de vragen waar ze mee aan de slag ging. Het leverde interessante inzichten op die ze nu als spreker deelt in haar verhaal Homo Conexus. Haar missie is om haar verhaal komend jaar 100 keer te vertellen.
Een beweging start met een verhaal
Waarom een verhaal? Omdat je niet zomaar iets moet weten, maar omdat je iets moet geloven om er echt iets aan te doen. En daar zijn verhalen een hele mooie manier voor. Aan het begin van dit jaar vertelde ze haar verhaal aan 800 mensen tijdens een congres voor oud-hotelschool studenten, de Hotellotop. Zelf heeft ze ook op de hotelschool gezeten. “Dit was voor mij een experiment”, vertelt ze. Ze wilde zien of haar visie mensen in beweging kon brengen. Het experiment slaagde. “Ik vertel niks nieuws, maar ik vertel iets wat mensen nog niet gevoeld hebben. Het verhaal raakte mensen, kwam bij ze binnen, zodat ze er iets mee kunnen doen. Elke verandering begint immers bij jezelf.” Naast haar werk als adviseur maakte ze tijd vrij om haar verhaal te verdiepen. Ze deed onderzoek. Onder andere naar kunstmatige intelligentie om te begrijpen waar vooruitgang heen gaat en wat dat voor de positie van de mens betekent. Daaruit bleek nog meer de noodzaak om weer in verbinding te komen. Deze uitgebreide inzichten vonden een plek in haar boek ‘De mens van morgen’, dat op 26 november is verschenen.
Een missie
100 keer het verhaal vertellen. Dat is haar missie. Om mensen een andere kijk te geven op de mens en op wat ons uniek maakt. Dat we geen prestatiemachines zijn, maar sociale wezens die door verbinding te hebben met zichzelf, met een ander en met het geheel, betekenisvol kunnen zijn. Over de verschuiving van Homo Sapiens – wijs mens – naar Homo Conexus, verbonden mens. Een verschuiving die juist nu, nu we met kunstmatige intelligentie iets maken wat slimmer is dan wij en wat beter kan presteren dan wij, urgent wordt.
Communicatie is haar expertise en awareness is bij uitstek iets waar je met communicatie – een boek en een verhaal – aan kunt werken. “Als we anders leren kijken naar onszelf, naar de mensen in onze organisaties en naar de mens in de maatschappij, dan ga je zien dat je met de druk op prestatie veel potentie juist lamlegt in plaats van de ruimte geeft. Als we dat inzien, dan ben ik ervan overtuigd dat we los kunnen breken van die prestatiedrang. Want de mens is veel meer dan een prestatiemachine.” Haar missie is haar manier om tegenstand te bieden aan de doordraaiende prestatiemolen, die mensen, organisaties en maatschappij klem zet. Een pleidooi voor menselijkheid.
Meer weten? Lees hier meer over het pleidooi van Margot van Brakel.