In deze dagen vlak voor valentijn staan liefde en relaties centraal. Dat veel dertigers en veertigers deze onderwerpen uitdagend vinden, ondervindt relatietherapeut en -coach Ruth Bellinkx dagelijks in haar praktijk. “Zowel bindingsangst als verlatingsangst, die meestal samen gaan, komen voort uit controle, omdat we niet gekwetst willen worden. Maar ook als we de ander willen veranderen, zodat we zelf een bepaalde emotie of pijn niet hoeven te voelen, is een vorm van controle.”

Ruth begeleidt zowel dertigers als veertigers. “Als ik kijk naar de dertigers, zie ik een terugkerend thema: bindings- en verlatingsangst. Of je bind je niet en je geeft je niet aan de ander, want als je dat doet, kan je gekwetst worden. Dus neem je geen enkel risico en dek je jezelf in. Vaak ga je dan van de ene naar de andere relatie. Maar zodra de ander vervolgens zegt: ‘ik zie het niet meer zitten, ik heb er genoeg van’, komt opeens de verlatingsangst opzetten. Ik zie veel mensen switchen van de ene uiterste naar de andere. De dieperliggende oorzaak hiervan is controle.”

De veertigers zitten in een andere fase, met vaak een gezin en kinderen, waarbij beide ouders aan het werk zijn en het druk hebben. “Ik hoor veel veertigers zeggen dat ze een goed bedrijf zijn geworden met elkaar, maar dat de relatie dood is. De partners hebben niet genoeg in elkaar geïnvesteerd. Hier ligt het risico dat we meer bezig zijn met elkaar managen en veranderen, waarbij we willen dat de ander bepaalde dingen doet of anders is. De partner moet passen in ons straatje, zodat wij gevoelens van leegte, gemis of het gebrek aan contact niet hoeven te voelen. Ook dit komt voort uit controle.”

Het valt Ruth op dat mensen het moeilijk vinden om de controle los te laten en om in kwetsbaarheid elkaar te ontmoeten. “We praten niet makkelijk vanuit ons gevoel. Zo zeggen we niet snel: ‘ik vind het zó spannend’, ‘ik ben bang’ of ‘dit doet zeer’. We staan onszelf niet toe om die primaire gevoelens te voelen en van daaruit te communiceren. Meestal zeggen we: ‘ik wil dat jij dit of dat doet of dat je zus of zo wordt’, in plaats van te zeggen wat er bij jou speelt. We mogen het meer bij onszelf houden, maar dit is voor veel mensen een uitdaging. We vinden het spannend, dus gaan we liever managen, claimen en veranderen, waardoor we het bij onze partner neerleggen.”

“Het gaat erom dat je door je eigen mand durft te vallen”

Wat kunnen we doen aan onze bindings- en verlatingsangst en hoe kunnen we de controle wat meer loslaten? Ruth geeft een aantal tips:

• “Ga met je pijn of het verraad die je hebt opgedaan in het verleden aan de slag. Het is belangrijk dat je hiernaar kijkt en hierin voor jezelf gaat zorgen. Als je het lastig vindt om je te verbinden, ga dan eens met iemand praten. De neiging is dat we wachten op de perfecte partner, maar die bestaat niet.”
• “Ga kijken hoe je ideale beeld van je partner eruit ziet en zet dit op papier. Wat zou je van je partner willen en hoe moet hij/zij zijn? Je krijgt hierdoor inzicht in wat je behoeftes zijn en wat voor jou belangrijk is. Behoeftes zijn legitiem, we hebben ze allemaal. Maar een partner kan nooit aan al je behoeftes voldoen, dus door deze oefening krijg je inzicht in wat je zelf kan doen om je eigen behoeftes te vervullen.
• Controle komt voort uit angst: onderzoek eens je angst. Wat zou er kunnen gebeuren als er dit of dat gebeurt, vergroot het dan uit en dan zie je vaak dat het eigenlijk allemaal wel mee valt. Daarnaast zal je ondervinden dat het niet allemaal met je partner te maken heeft, maar vaak met hele andere dingen.”
• “Je kan pas naast elkaar staan als partners, als je beide weet dat je zonder elkaar ook genoeg bent. Een relatie is een spiegel: er wordt iets in je wakker gemaakt, waardoor je kan leren over jezelf en ander keuzes kunt maken. Een relatie is dus ook een kans, als je uit je controle stapt en wat meer door je eigen mand durft te vallen.”

“Misschien is het een mooi streven om onze controle wat meer los te laten en elkaar te zien in wie we echt zijn op Valentijnsdag. Wat is er leuker dan iemands valentijn te zijn, zonder het gevoel te hebben dat je iemand moet zijn die je eigenlijk niet bent.”