De vriend van Sanne Kooiman (23) pleegde in 2015 geheel onverwacht zelfmoord. Sanne en Dennis (20) hadden toen vier jaar een relatie. Zijn zelfverkozen dood was voor haar de aanleiding om het jongeren platform To my loved ones te starten, waarmee ze door middel van documentaires en campagnes maatschappelijke thema’s zoals depressie, zelfdoding en prestatiedruk onder jongeren onder de aandacht wil brengen. “Dennis was een sociale en spraakzame jongen, maar zijn depressie kon hij niet met anderen delen.”
Nadat Sanne twee jaar aan de school voor journalistiek heeft gestudeerd, is ze gestopt met haar studie en als zzp’er aan de slag gegaan. Ze wilde haar eigen ding gaan doen, zoals video’s en documentaires maken, voor publiek spreken en evenementen organiseren. “Ik was teleurgesteld dat ik geen hbo-opleiding heb afgemaakt. Maar ik kwam niet tot mijn recht op de school voor journalistiek en daar werd ik ongelukkig van. Ik heb toen gezegd: ik ga werken. Ik heb hier heel wat tranen om gelaten, maar uiteindelijk heeft het me heel goed gedaan om te stoppen.”
“We hebben nooit gezien of gemerkt dat hij depressief was”
Net toen Sanne met de school voor journalistiek begon, pleegde Dennis zelfmoord. “Niemand wist dat hij een depressie had. Dit lazen we in zijn afscheidsbrief. We hebben nooit iets gezien of gemerkt. Ik kwam er al snel achter dat meer mensen ervaring hadden met dierbaren die zelfmoord pleegden waarvan ze het niet door hadden dat er iets speelde. Mensen gingen hun verhaal met mij delen. Dit was fijn, want ik vond het moeilijk om te accepteren dat mij dit was overkomen.” Vier maanden na Dennis zijn dood kreeg Sanne het idee om een documentaire te gaan maken over depressie en zelfdoding. Ze vroeg haar broer Tom en beste vriend Alain wat ze ervan vonden. “Ze waren meteen positief. We hebben diezelfde avond nog een naam bedacht, To my loved ones, en zijn de volgende dag aan de slag gegaan.” De boodschap van hun documentaire voor jongeren tussen de 15 en 25 jaar was: praat over depressie en zelfdoding.
De impact was enorm. De documentaire had al snel meer dan 50.000 views. De media pikten het op en de reacties stroomden binnen. “Het was volledig geëxplodeerd. Het is ongelofelijk hoeveel mensen na het zien van de documentaire hebben gereageerd. We kregen veel reacties van hele jonge mensen, die een zelfmoordpoging hadden gedaan of met het idee rondliepen. Door het zien van de documentaire zijn ze hulp gaan zoeken of hebben ze het aan hun ouders verteld.” Wat maakt dat jongeren met een depressie en zelfmoordgedachtes rondlopen? “Een oorzaak voor depressie is prestatiedruk. Hier hadden veel jongeren het over tijdens het maken van de documentaire. Daarom is prestatiedruk ook het onderwerp van onze tweede documentaire Stress to Impress, die onlangs in première is gegaan. Veel jongeren lopen rond met een gevoel van falen. Ze gaan keihard werken, maar voelen zich nooit goed genoeg. Ze vergelijken zich met anderen en hieruit komen psychische problemen voort. Vervolgens zeggen ze het tegen niemand, omdat ze anderen niet willen teleurstellen en lastig vallen.”
Het is nu 2,5 jaar geleden dat Dennis zelfmoord pleegde. “In het begin was het heel moeilijk, maar door die documentaire ben ik eroverheen gekomen. Het was leerzaam, maar ook heel leuk om te doen. Door het maken van documentaires heb ik veel mensen ontmoet en lol gehad. Tom, Alain en ik vormen een fantastisch team. Ik denk dat het ook wel sterk is dat wij als jonge mensen maatschappelijke issues voor jongeren in beeld brengen, want zo bereiken we de jongeren waar het echt om gaat. Prestatiedruk is ook voor ons een herkenbaar onderwerp. Ook wij als documentairemakers lopen rond met hoge verwachtingen van onszelf. Tijdens het maken werd het ons al snel duidelijk dat ontzettend veel jongeren last hebben van prestatiedruk. Het is belangrijk om hier aandacht aan te besteden, omdat jongeren steeds meer last hebben van een burn-out. Er wordt te veel van hen gevraagd en ze hebben het gevoel dat ze aan veel eisen moeten voldoen.”
Inmiddels is Sanne alweer aan het nadenken over een volgend onderwerp. “Bijvoorbeeld over alcoholgebruik onder jongeren. Bij studentenverenigingen wordt veel gezopen en dat vind ik raar, omdat het niet echt gezond is. Ik vind het apart dat hoge scholen jongeren aanmoedigen om lid te worden, terwijl iedereen weet dat er veel gedronken wordt.” Sanne, Alain en Tom willen geen betekenisloze filmpjes maken, maar hulp bieden. Ze willen graag dat mensen die hun documentaires zien niet alleen maar consumeren, maar ook aan het denken worden gezet.
Sanne voelt zich onder andere door het maken van documentaires inmiddels weer gelukkig. “Ik kan in mijn films mijn creativiteit kwijt, maar kan ook de vragen stellen die ik heb. Dat Dennis overleed is een vreselijke aanleiding geweest, maar ik denk dat we hebben gedaan wat we konden om er uiteindelijk iets moois van te maken.”
