Na een aantal jaren als huisarts gewerkt te hebben, maakte Azucena Cuijpers de overstap naar het werken als arts vrouwengezondheid. Dit jaar heeft ze haar eigen praktijk New Women’s Health opgericht in Amsterdam, waar ze zich focust op vrouwspecifieke geneeskunde en natuurlijke behandelmethoden.

Aanleiding was onder meer dat met name vrouwelijke patiënten met langdurige klachten terug bleven komen in de huisartsenpraktijk. Ook door persoonlijke gezondheidsproblemen kwam ze erachter dat vrouwengezondheid meer aandacht verdient.

Het animo is groot voor wat ze biedt in haar nieuwe praktijk, niet alleen vanuit vrouwen, maar ook vanuit medici. Huisartsen en specialisten die frequent contact leggen, omdat ze geïnteresseerd zijn in het werken op een vergelijkbare manier. Volgens Azucena is er steeds meer belangstelling voor een bredere kijk op gezondheid, en dan in het bijzonder voor die van vrouwen. Het huidige zorgsysteem is er volgens haar te weinig op ingericht om als huisarts de vraag te stellen: goh, wacht eens even, wat speelt er nog meer bij deze patiënte aan onderliggende problemen die bijdragen aan haar chronische klachten? Hoe ziet haar voeding en leefstijl eruit? “Je moet snel beslissen of iets urgent is of niet, en daarnaast ligt er teveel op het bord van een huisarts. Er is echt een gebrek aan tijd en mogelijkheden om vrouwen langdurig te begeleiden.”

Talloze vrouwen met langdurige klachten

Tijd speelde niet alleen een rol, maar het viel haar ook op dat er een gebrek aan kennis is rondom geneeskunde gericht op de vrouw, met name op het gebied van hormonen. “Hormonen hebben niet alleen een impact op hoe we ons voelen, denken en gedragen, maar ook op hoe ons lichaam functioneert, op de fysiologie dus. Hier was tot voor kort nauwelijks aandacht voor binnen de westerse geneeskunde. Langzaam aan wordt er meer bekend over hoe groot de impact is van hormonen, zoals oestrogeen, op het brein. Als vrouwen zijn we door onze hormonen meer ontvankelijk voor de ontwikkeling van bepaalde ziekten en klachten. Ik zag in de huisartsenpraktijk talloze vrouwen met langdurige klachten die ik met reguliere medicijnen onvoldoende kon helpen. Dat ging me aan het hart. Sommige vrouwen hadden dag in dag uit last van buikklachten, hoofdpijn of worstelden maandelijks met pijnlijke menstruaties waardoor ze zich ziek moesten melden.”

Het grootste deel van haar patiënten was vrouw en dat is op zich niet raar, want vrouwen gebruiken de meeste zorg. “Veel van de klachten die zij hadden, waren leefstijl gerelateerd en multifactorieel. Leefstijl en voeding spelen hierbij een essentiële rol. Hoe leef je, wat eet je, hoe vaak beweeg je, heb je last van stress; het heeft allemaal invloed op je gezondheid. De meest voorkomende klachten die ik in de huisartspraktijk zag, waren langdurige maag- en darmklachten, moeheid, huidklachten, menstruatie problemen, overgangsklachten, slaapproblemen, spier- en gewrichtspijnen. De link met hormonen en leefstijl werd onvoldoende gelegd, dus toen ben ik me in vrouwengeneeskunde gaan verdiepen vanuit een bredere kijk, waarbij uiteraard ook psychologische en emotionele factoren een rol spelen.”

“Ik zie vrouwen met ernstige klachten”

Wat niet kon binnen de reguliere zorg, doet ze nu wel in haar eigen gezondheidspraktijk voor vrouwen: werken op een manier waar ze volledig achter kan staan en waar haar kwaliteiten naar voren komen. Dit betekent vrouwen gedurende een langere tijd begeleiden, waarbij ze hen praktische en natuurlijke tools geeft om hun eigen gezondheid te transformeren. Neem PMS, iets waar veel vrouwen last van hebben. “Ik zie vrouwen met ernstige klachten, zoals depressieve gevoelens, prikkelbaarheid en huilbuien. Waarbij sommigen zelfs al twee weken voor hun menstruatie niet weten wat ze met zichzelf aan moeten en niet goed kunnen functioneren. Maar ik zie ook vrouwen die in de overgang zitten en die op zoek zijn naar een bredere natuurlijke aanpak. Ik werk onder andere met bio-identieke hormonen. PCOS en endometriose komt ook geregeld voor, en vrouwen die een energie tekort hebben, last hebben van vermoeidheid, stress gerelateerde klachten hebben of een schilklier die traag werkt.”

Kortom, er speelt veel bij vrouwen en volgens Azucena staat alles in verbinding met elkaar. “Zo zag ik onlangs een vrouw met endometriose. Naast ondersteuning hierbij, ben ik ook begonnen met haar darmgezondheid en voeding, want ook daar bleek ze veel klachten en hulp bij nodig te hebben. Ik schets een soort routekaart voor de vrouw en geef haar handvaten. Het is vaak zo complex en is er meestal zoveel aan de hand, waar begin je dan als vrouw? Ze lezen van alles op het internet en soms hebben ze een keukenkast vol met supplementen, maar niks werkt. Voor veel vrouwen is het een doolhof, een jungle. Veel vrouwen weten niet meer wat wel en wat niet werkt. Niet zelden ontbreekt er ook basale kennis over de cyclus. Ik zorg voor een stukje bewustwording, ook op het gebied van hormonen. We zijn het verleerd om te luisteren naar het ritme van onze cyclus, want die is vaak platgelegd door de pil.”

Bij de mensen thuis

Een bredere kijk op het leven en gezondheid had ze al van kinds af aan. “Ik wist toen al: het lichaam, de psyche en dat ongrijpbare iets, het is allemaal met elkaar verbonden. Later wilde ik ook vanuit die visie werken. Dat verlangen was er altijd al. Heel vroeger wilde ik tropenarts worden om in Afrika kindjes beter te maken. Ik dacht: daar kan ik verandering brengen. Later kwam ik erachter dat dit een behoorlijk idealistisch beeld was en ik daar niet goed op mijn plek was. Uiteindelijk sprak de huisartsen opleiding mij het meeste aan. Ook omdat je dan bij de mensen thuis komt en de context meer in beeld komt. Je ziet alle lagen van de bevolking en staat dicht bij je patiënten. De laatste jaren ben ik me meer gaan verdiepen en toen kwam de focus op vrouwen meer naar voren.”

Haar eigen persoonlijke proces heeft er ook voor gezorgd dat ze is waar ze nu is. Tot een paar jaar terug holde ze altijd maar door en leefde ze veel in haar hoofd. Ze studeerde, reisde en was altijd bezig, totdat haar lijf op de rem ging. “Ik was altijd heel hard aan het werken en flink mijn best aan het doen. Toen had ik plots verschrikkelijke buikpijn en bleek ik een vastzittende galsteen te hebben. Ik kreeg een infectie en moest geopereerd worden. Aan de operatie heb ik verschillende klachten over gehouden: prikkelbare darm, pijnlijke menstruatie. Ik ben zelf vervolgens door een proces gegaan, en ging yoga doen, meer zelfzorg, ik begon op mijn voeding te letten, nam pro-biotica, supplementen en kwam meer in contact met mijn gevoel. Ik ben mijn eigen wijsheid en intuïtie gaan volgen. Vanuit daar kwam het verlangen om meer met vrouwen aan de slag te gaan. Van hoofd naar hart & lijf. In 2019 wist ik: dit heb ik te doen en heb ik de sprong in het diepe gemaakt. Ik ben als huisarts gestopt en ben afgelopen mei mijn eigen praktijk begonnen. Naast de juiste medische hulp vind ik het belangrijk dat vrouwen gezien en gehoord worden. We mogen onszelf veel meer op nummer één zetten, zodat we vreugdevol en met meer gemak in het leven kunnen staan.”