Toen ik een aantal jaar geleden in de Verenigde Staten woonde, werd het dagelijkse nieuws gedomineerd door Anthony Weiner (what’s in the name?), een vooraanstaande politicus uit New York die te pas en te onpas dick pics stuurde naar vrouwen die er totaal niet om gevraagd hadden. Het was mijn eerste kennismaking met dit fenomeen. ‘Only in America’, dacht ik toen. Niets blijkt minder waar, want ook in Nederland duiken de dick pics sinds enkele weken op als spreekwoordelijke paddestoelen uit de grond.

Afgelopen weekend liep ik door de duinen met een clubje vriendinnen. “Begrijp jij nou waar die drang vandaan komt om dick pics te sturen? Welke vrouw vindt dat nou leuk of opwindend?”, vroeg ik. Het antwoord op die vraag moesten we elkaar schuldig blijven, maar wat we wel zeker wisten was dat we er allemaal niets van moesten hebben.

De man met de regenjas

“Zo’n piemel selfie maker lijkt toch ook een beetje op wat je vroeger een potloodventer noemt.”, zei een van mijn vriendinnen. “Zo’n man met een regenjas in het bos die ineens zijn zaakje liet zien als je langsfietste. Je schrok je rot en begon te schelden of schoot daarna onbedaarlijk in de lach. Maar de volgende dag was je toch een beetje angstig om weer langs dat bosje te fietsen.”

Wat bezielde of bezielt (want ze bestaan nog steeds) zo’n man?

Eigenlijk heeft iemand die aan het ‘potloodventeren’ is een drangstoornis. Ze doen het voor de kick, omdat het een drang is die ze niet kunnen controleren. Het is een bepaald soort seksuele ontlading die heel verslavend werkt. Potloodventers zijn zich niet bewust van de impact van hun acties op het slachtoffer omdat de drang om het te doen te groot is. Ze doen dit vooral voor zichzelf, om te imponeren en zichzelf beter te laten voelen. Maar voor het slachtoffer kan de ervaring juist heel traumatisch zijn.

En dan nu de dick pic

Is de dick pic verstuurder de online versie van zo’n potloodventer? Er is al een hoop over geschreven de laatste dagen. Is het een vlaag van verstandsverbijstering? Neemt de geilheid het over van de ratio? Denkt hij er mee weg te komen? Narcisme? Macht?

Volgens een recente studie gepubliceerd in the Journal of Sex Research sturen mannen die ongewenste plaatjes van hun piemel voornamelijk omdat ze hopen dat ze een soortgelijk plaatje terug krijgen of dat er seksuele interactie met de ontvanger ontstaat als gevolg van hun foto.

In het onderzoek vulden 1087 hetero seksuele mannen een vragenlijst in waarin onderwerpen als demografische informatie, narcisme, seksueel gedrag, seksisme en de motivatie achter het zenden van genitale foto’s werden onderzocht. De helft van de mannen had ooit ongevraagd een dick pic verstuurd, de andere helft niet.

De onderzoekers vonden dat mannen die dick pics verzenden over het algemeen jonger, narcistischer en seksistischer waren. De meest genoemde motivatie achter het zenden van de foto was dat ze hoopten een plaatje terug te ontvangen, gevolgd door de hoop dat hun piemel selfie voor opwinding bij de ontvanger zou zorgen. Slechts 18 procent van de respondenten gaf aan dat ze het deden voor hun eigen satisfactie. De meeste dick pic zenders gaven bovendien aan dat ze hoopten dat degene die de foto ontving, zich opgewonden of extra aantrekkelijk zou voelen.

Zelfoverschatting of schreeuw naar intimiteit?

Een andere studie is van seksuoloog Justin Lehmiller. Hij verdiepte zich ook in de psychologie achter dit ‘hedendaagse’ fenomeen.

1. Zelfoverschatting. De gemiddelde heteroseksuele man overschat zowel zijn eigen aantrekkingskracht, als die van vrouwen voor hem. Hoe machtiger de man in kwestie en hoe groter de machtskloof met de vrouw of het meisje, des te eerder hij denkt dat zij seksueel in hem geïnteresseerd is.
2. Evolutionaire seks oftewel, seks om zoveel mogelijk vrouwen te bevrucht Je piemel laten zien met de gedachte: uiteindelijk hapt er wel eentje, de zogenaamde Error Management Theory.
3. Narcistisch en exhibitionistisch. Mannen die dick pics sturen zijn naast narcistisch, tevens exhibitionistisch ingesteld zoals de klassieke ‘potloodventer’.
4. Schreeuw om intimiteit. Vaak hebben deze mannen grote moeite om relaties te onderhouden in het dagelijks leven.

Slechte intenties

Maar er is ook een kleine groep mannen met slechte intenties. Ongeveer 10 procent van de respondenten in het eerdere onderzoek antwoordde dat het sturen van dick pics een gevoel van controle gaf en 6 procent gaf aan vrouwen te haten en dat het zenden van een dick pic op die manier bevredigend was. Dat waren de mannen met negatieve emoties als macht, controle en boosheid jegens vrouwen. Deze mannen hoopten dat hun actie als schokkend ervaren zou worden en angst of walging zou oproepen.

Grensoverschrijdend

Wat maakt het dan toch zo vervelend, intimiderend en soms zelfs traumatiserend voor vrouwen als ze zo’n ongevraagde foto in hun inbox ontvangen? Het gaat wederom om consent, wederzijdse goedkeuring. Ongevraagd naaktfoto’s sturen treedt dat met zevenmijlslaarzen. Het is seksueel grensoverschrijdend gedrag. Of je nou op straat je piemel laat zien of op een foto.

Ingeborg van ’t Pad Bosch keerde na 11 jaar in de Verenigde Staten gewoond te hebben in de zomer van 2021 terug naar Nederland. Voor Vrouw.nieuws.nl schrijft zij een wekelijkse column over wat haar opvalt in het Nederlandse nieuws.