In februari dit jaar startte er weer een Luizenmoeder en iedereen zat op de bank te smullen van de ongemakkelijk, schurende en soms pijnlijke situaties waar juf Ank, directeur Anton en moeder Hannah in verstrikt raakten. De uitspraak van juf Ank: “Ik kan er dit jaar even geen curlingouders bij hebben”, vond ik als coach van ouders met schoolgaande kinderen geweldig. Ik kon me namelijk zo goed voorstellen wat juf Ank bedoelde.

Wat gebeurt er namelijk op dit moment? Met de béste intenties zijn wij ouders, ik incluis, bezig om het leven voor onze kinderen zo leuk mogelijk te maken. We helpen ze met hun huiswerk, we helpen ze met de conflicten met hun broertjes, zusjes en vriendjes, en met grote betrokkenheid voeren we uitgebreide gesprekken met hun leerkrachten over hun leerresultaten. Onze betrokkenheid is groter dan ooit.

Zeer goed bedoeld natuurlijk, maar we zijn aan het doorslaan, zo blijkt. We ‘leveren’ namelijk kinderen af die niet hebben geleerd met tegenstand om te gaan, die niet hebben geleerd uit zichzelf iets op te pakken, hulp te vragen, iets aan te pakken, door te pakken en af te ronden. Die niet goed hebben geleerd om constructief conflicten op te lossen, oftewel om een goede manier ruzie te maken. En die dus eigenlijk allemaal hulpeloos zijn gemaakt als het gaat om het gebruik maken van de zogenaamde executieve functies uit hun brein. Dit zijn de superhandige controlefuncties uit onze hersenen waardoor mensen zich onderscheiden van apen.

Executieve functies

Maar hoezo heeft juf Ank dan even geen zin in kinderen van curlingouders en wat heeft dat te maken met de executieve functies? Laat ik eerst een paar executieve functies in het zonnetje zetten: plannen en prioriteiten stellen, aan een taak beginnen, aandacht erbij houden, dingen onthouden, doelgericht focussen op je taak, organisatie en timemanagement. Wat een heerlijk rijtje hè? Allemaal eigenschappen die wij zelf ook graag tot in de puntjes willen beheersen. Het goed beheersen van deze eigenschappen maakt je leven nou eenmaal makkelijker.

Nou, dat geldt ook voor je kinderen. En dus ook voor de begeleiders van deze kinderen, voor de leerkrachten, maar ook voor jou als ouder zelf. Hoe fijn is het als je kind gelijk reageert, weet wat ie moet doen, als jij vraagt of hij zijn kamer wil opruimen, de tafel wil dekken, zich wil gaan omkleden voor voetbal? Hoe fijn is het als je kind meedraait in het gezin en ook – hoe ouder hij wordt – steeds meer taken zelfstandig op zich kan nemen?

Als kinderen deze functies dus niet kunnen leren, omdat wij met de beste intenties die kansen om deze functies aan te leren voor hun wegnemen, dan krijgen de leerkrachten in ons land meer en meer te maken met kinderen in de klas die niet goed ‘aan te krijgen’ zijn. Dus: gewoon aan de slag gaan wanneer ze dat gevraagd wordt. Tja, dan wordt het gewoonweg lastiger voor leerkrachten om een groep van 30+ leerlingen goed te kunnen begeleiden. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de stijgende groep ‘bijzondere’ kinderen in de klas. Om het favoriete woord van juf Ank maar te gebruiken.

Vertraagde ontwikkeling

Want het aantal ‘bijzondere’ kinderen – met bijvoorbeeld AD(H)D in de klas – stijgt, zo blijkt. En zo kom ik tot slot op de laatste schakel wat AD(H)D, curlingouders en executieve functies met elkaar te maken hebben. Sinds een jaar weet ik dat ik ADD ‘heb’. En dus bezocht ik een aantal keer een AD(H)D-specialist om te snappen wat er in mijn brein gebeurt. Ik leerde opnieuw naar AD(H)D te kijken, en begreep dat het niet meer is dan een vertraagde ontwikkeling van de executieve functies. Na een jaar weet ik dus ook dat ik geen ADD ‘heb’, maar dat de executieve functies in mijn brein vertraagd zijn ontwikkeld. Inmiddels ben ik 41 jaar en draai ik prima mee als er iets georganiseerd, gepland en geïnitieerd moet worden. Nog steeds heeft het niet mijn voorkeur om in projecten de planning op me te nemen, maar functioneren doe ik prima. De zogenaamde psych-educatie over mijn brein heeft me enorm veel opgeleverd en verder gebracht.

Terug naar de klas van juf Ank (en van vele andere leerkrachten in de wereld). Als wij curlingouders onze kinderen laten opgroeien in een compleet conflictmijdende en stressloze omgeving, waarin ze niet geleerd hebben taken uit te voeren, conflicten constructief op te lossen, plannen, kortom kunnen doorzetten als het even tegenzit, dan vullen we, naast de stijgend aantal AD(H)D’ers, de klassen met kinderen die allemaal wel AD(H)D’er lijken te hebben. Dus dat juf Ank even geen zin had in kinderen van curlingouders, dat snapte ik wel.

Wat ik tot slot een ontzettend fijne ‘tegentrend’ vind, naast deze curlingouders, is de stijgende interesse van ouders om dit tij te keren. En dat is ontzettend optimistisch en inspirerend. Ik spreek dagelijks ouders die de kwaliteit van de opvoeding aan hun kinderen vanuit de kern willen verbeteren. En misschien dat dan bij een volgend seizoen van de Luizenmoeder juf Ank wel oprecht zegt: “Wat fijn dat ik al deze bijzondere kinderen in mijn klas mag hebben!”

Dit artikel is geschreven door coach en trainer Carolien Reijntjes.