Onlangs werd de vereniging Arts en Voeding opgericht die meer aandacht van huisartsen en specialisten wil voor de rol van voeding bij de behandeling van ziekten. Een gesprek met bestuursvoorzitter dr. Tamara de Weijer, huisarts te Zwaag, over de nationale omslag die nodig is in de spreekkamer.

In Nederland leven 5,3 miljoen mensen die lijden aan een chronische aandoening of welvaartsziekte. Een groeiend aantal huisartsen en specialisten is ervan overtuigd dat voeding een cruciale rol speelt bij het voorkomen of zelfs genezen van die aandoeningen. Op 3 juni jongstleden werd de Verenging voor Arts en Voeding opgericht, een initiatief van artsen om het bewustzijn over de effecten van voeding en leefstijl te vergroten, ook en vooral onder collega-artsen.

Door wie is de Verenging voor Arts en Voeding opgericht en waarom?

Tamara de Weijer: “Het was mijn idee maar mijn studiegenoot Iris de Vries, nu vice-voorzitter, is de aanstichtster want door haar ben ik anders gaan eten. Ik at veel pakjes en zakjes en nu alleen maar onbewerkt voedsel. Behalve wij zit er nog een aantal artsen en medisch specialisten met een passie voor voeding in het bestuur. De vereniging is opgericht omdat we de afgelopen jaren merkten dat er onder artsen behoefte is aan meer voorlichting op voedingsgebied. Iedereen zit op zijn eigen eilandje te rommelen. Het Voedingscentrum bijvoorbeeld richt zich voornamelijk op gezonde mensen en heel veel mensen zijn dat niet.“

Waarom is jullie vereniging nodig?
“Als ik in mijn negenjarige opleiding tot huisarts vijf uur van die jaren les over voeding heb gekregen, dan is het veel. En dat geldt niet alleen voor huisartsen zoals ik, maar ook voor medisch specialisten. Maag-darm-leverartsen weten bijvoorbeeld ook niets over voeding. En die krijgen nota bene een 12-jarige opleiding.

Wat zegt de wetenschap over de relatie voeding en ziekten?
“De algemene opvatting is dat als iets niet wetenschappelijk bewezen is, het niet waar is. Maar dat vinden wij een verkeerde manier van redeneren. Praktijkervaring is net zo belangrijk. En je kunt in de praktijk zien dat er na een verandering van het voedselpatroon een verbetering optreedt bij een bepaalde aandoening. Bij de ziekte van Crohn bijvoorbeeld, zie ik minder darmklachten bij patiënten na een bepaald voedingsadvies.”

Wat zijn de voornaamste voedingsadviezen die u geeft?
“Dat verschilt natuurlijk per patiënt maar ach, eigenlijk gaat het uiteindelijk om vers en onbewerkt voedsel. Veel groente, veel fruit, volkoren granen en zo min mogelijk bewerkte pakjes, blikjes en zakjes.”

Wat is de relatie tussen voeding en ziekten als kanker en diabetes?
“Er zijn duizenden soorten kanker en vele ervan zijn erfelijk bepaald, dus dat is moeilijk. Maar er zijn aanwijzingen dat bepaalde soorten kankers leefstijl-gerelateerd zijn. Van enkele soorten darmkanker weten we het in elk geval. Daar durven we ook wel van te zeggen dat ze met voeding te maken hebben. Stichting Voeding Leeft, met wie wij samenwerken, doet veel onderzoek naar specifieke ziekten. Er lopen nu onderzoeken naar de invloed van voeding op reuma en op multiple sclerose.”

Voeding om reuma en MS te genezen?
“Nee, bij zowel reuma als MS zie je dat patiënten niet genezen, maar wel dat klachten minder worden. Reuma-patiënten hebben minder pijn in de gewrichten. Maar die voedingsonderzoeken zijn moeilijk toe te schrijven aan een factor. Is het de voeding die positieve effecten geeft? Is er sprake van placebo effect? Wat betreft mijn eigen ervaring: bij patiënten met Diabetes Mellitus type 2 zie ikzelf een enorme positieve verandering als ze hun voedingspatroon hebben aangepast en bijvoorbeeld minder snelle koolhydraten eten.”

Wat hoopt u in de naaste toekomst te bereiken?
“We moeten het bewustzijn vergroten. Ik hoop dat mensen het belang in gaan zien, zich tot hun huisarts wenden en samen met die arts een goed dieet samenstellen. En als je arts daar weinig over weet, wijs die arts dan op onze vereniging, dan helpen wij hem of haar verder. Ik hoop dat uiteindelijk alle artsen lid worden. Als arts moet je patiënten leren hun lichaam te begrijpen. Het is een motor en onze cellen hebben brandstof nodig. Wij stoppen er alsmaar verkeerde brandstof in, zeg maar diesel in een benzinemotor. En dan zijn we verbaasd als de motor kleine mankementjes vertoont of zelfs hapert, terwijl het zo simpel te voorkomen is.”