Stellen die werk en inkomen op een traditionele manier verdelen, zijn het meest tevreden over hun relatie. Dit concludeert socioloog Niels Blom in een onderzoek onder 10.000 heterostellen in Nederland, Duitsland en Australië. Wanneer de vrouw meer gaat verdienen dan de man, gaat het cijfer dat ze hun relatie geven met 0,1 punt omlaag. Wordt de man werkloos, dan gaat er 0,25 punt af. Als de vrouw werkloos wordt, dan wordt hij niet minder tevreden over de relatie, zij wel.

Individuele tevredenheid

Blom meet de tevredenheid van een stel. De mens is meer dan de helft van een stel, en tevredenheid een individuele beleving. Stel dat de man zijn relatie een 9 geeft en zijn vrouw een 5. Is het stel, met een gemiddeld cijfer van 7, dan tevreden? De maatschappij verwacht van een man dat hij kostwinner is. Wat Blom niet meeneemt is de vraag of de vrouw een afweging maakt tussen het hebben van een relatie met een tevreden man die kostwinner is, of een relatie met een man die minder verdient dan zij en last heeft van de omkering van de traditionele rolverdeling.

Verder meet Blom de tevredenheid van het stel op het moment dat de relatie al plaatsvindt. Hij weet niet welke verlangens ze hadden voordat ze aan de relatie begonnen. Ook zou het interessant zijn om te weten of er een verschil is tussen de tevredenheid van een jong stel, net getrouwd, ouders van jonge kinderen, en die van een stel van middelbare leeftijd, als de eventuele kinderen de deur uit zijn.

Zure druiven

In de beroemde fabel van Aesopos probeert de vos om bij een druiventros te komen. De druiven hangen te hoog en hij kan er niet bij. De vos loopt verder en mompelt dat de druiven wel zuur zullen zijn. Het onderzoek van Blom roept bij mij de vraag op: zijn stellen werkelijk gelukkig of zijn de druiven zuur? Heeft hij het kostwinnerschap geaccepteerd omdat de samenleving dat van hem verwacht? Heeft zij haar ambities bijgesteld naar de maatschappelijke norm die wil dat zij het grootste deel van de zorgtaken op zich neemt?

De vraag of een stel 0,1 punt gelukkiger is als de man meer verdient dan de vrouw, is niet relevant. De opdracht voor de postmoderne Westerse mens is het zoeken naar de juiste balans, met oog voor elkaars verlangens. Het is tijd dat vrouwen de dubbele belasting parttime werk, parttime (in de praktijk vaker fulltime) zorgwerk weigeren. Kies voor betaald werk waarmee je in geval van nood economisch onafhankelijk bent en los de vraag wie ’s avonds de afwas doet samen op. In goed overleg met elkaar je leven vormgeven, daar ligt de opdracht voor stellen in de Westerse samenleving anno nu.

Bernadette Vieverich is manager campagnes van UN Women nationaal comité Nederland en studeert Filosofie aan de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie in Utrecht.